Mimar Sinan sadece mimar mıdır?

0 2.441

hüseyin akMimar Sinan ( 15 nisan 1490 kayseri de doğmuş – 9 nisan 1588 de İstanbul da vefat etmiştir. ) koca Sinan 38 yaşına kadar asker olarak Osmanlı ordusunda vazife ifa etmiştir. 1511 yılında yavuz sultan selim döneminde kayseri den İstanbul a devşirme olarak gelmiştir. Çeşitli askeri eğitimlerden geçtikten sonra Osmanlı ordusuna katılmış Lütfü paşa komutasında çeşitli seferlere katılmış ordu içersinde bazı başarılar göstermiştir. Lütfü paşa komutasındaki ordu doğuda sona eren savaş sonunda geri dönüş yolunda van gölü etrafından geçmek icab etmiş bu da uzun zaman alıyordu, savaş mevsimi bittiğinden ve ağır kış koşulları orduyu zora sokaması muhtemeldi lütfü paşa ordu içerisinde kadırga inşasını yapacak ve kısa sürede orduyu van gölünden batı yönüne doğru geçirecek bir cengaver arayışındaydı, Sinan bu göreve talib oldu ve 2 hafta gibi kısa bir sürede 3 adet kadırga inşa ederek ordunun güvenli bir şekilde kış mevsiminde olası zorluklara karşın van gölünden batıya geçmesini sağlamıştır lütfü paşa Sinanın bu başarısı sonunda latife babında Sinan senin kaptan-ı derya olmasada kaptan-ı göl olarak tayin ettim ordunun geçişinde sorumlusun demiştir.

Lütfü paşa batıya sefer düzenlediğinde mahiyetindeki orduyu nehir üzerinden geçirmesi gerekiyor bu işlem de çok zahmetli o zamanın koşullarında Sinan lütfü paşaya tahta köprü yapılması önerisinde bulunuyor daha önceki göstermiş olduğu başarılarıda göz önünde bulunduran lütfü paşa tahata köprü inşasını da Sinan a veriyor, 6 gün gibi kısa bir sürede tahta azgın nehir suları üzerine inşa eden Sinan lütfü paşa nezdinde yine bir adım öne çıkıyor, ordu herhangi bir sorun ile karşılaşmadan nehirin karşı kıyısına geçiyor lütfü paşa yapılan bu eser e hayranlık ile bakıyor ve köprünün orda kalması sur inşa ettireceğini ve bu köprünün korunmasını sağlayacağını söylüyor, Sinan ise paşam bu köprüyü korumak çok zahmetli bir işitir ordumuzun gücünü bölmeyelim.

 
Köprü işimizi gördü düşman kuvvetlerin tekrar kullanmaması için köprüyü yıkalım gerektiğinde tekrar inşa ederiz teklifinde bulunuyor. Bunun üzerine lütfü paşa Sinan a yapacağımız sur a seni kumandan tayin edecektim yoksa sur kumandanlığındanmı çekinmektesin diye serzenişte bulunur. Batıya düzenlenen bu sefer esnasında Osmanlı baş mimarı olan acem ali vefat etmiş yeni bir baş mimar tayin edilmesi için Kanuni sultan Süleyman sadrazam a emir verir katıldığı savaşlarda Osmanlı imparatorluğuna büyük toprakların katılmasını sağlayan lütfü paşanın sarayda nüfuzu oldukça yüksektir. Küçük bir kulis çalışması neticesinde Sinanın Osmanlı imparatorluğuna baş mimar olarak tayin edilmesini sağlamıştır. 38 yaşına kadar çeşitli savaşlarda üstün başarılar gösteren Sinan lütfü paşanın da teklifi sayesinde baş mimar olmuştur. 50 yi aşkın yıllık bir zaman diliminde Osmanlı tarihine 450 tane yapı malzemesi taş olan eser katmıştır, ahşap ile inşa edilen yapılar bunlara dahil değildir. Mimar sinanın akılda kalan belli başlı 3 eseri göze çarpmaktadır. Göze çarpan büyük ölçekteki eserleri sırası ile Şehzadebaşı camii Genişletilmiş kare planlı camii İstanbul’un Fatih ilçesinde yer almaktadır. Cami Kanuni sultan Süleyman  tarafından Saruhan Sancak Beyi iken 1543’te 22 yaşında ölen oğlu Mehmed adına yaptırmıştır. Camiyi 1543-1548 yılları arasında inşa edilmiştir.
18,42 metrelik kubbesi 4 büyük yarım kubbeye yaslanır. Şadırvan avlusu 12 sütunda 16 kubbelidir. İkişer şerefeli çift minaresi vardır.İmaret ve medrese, tabhane, türbeler cami bahçesinde ve arka sokaktadır.

 

Süleymaniye camii bazilikal form üzere inşa edilen cami 3 nef ten oluşmaktadır. Ortada ana nef sağında ve solunda ki yan nefler ile bütünü oluşturmaktadır. Ayasofya camisine atıfta bulunan eser orta nef üzerinde ana kubbe ana kubbeyi arka ve önden saran yarım kubbeler ile orta nef tamamlanmaktadır. Yan neflerin üzeri ise 5 küçük kubbeden oluşmakta bu kubbelerde kendi aralarında çapına göre sırası ile büyük, küçük, büyük, küçük, büyük kubbe şeklinde sıralanmıştır. Kanuni sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul’da inşa edilmiştir. Süleymaniye Camii, medrese, kütüphane, hastane, hamam, imaret, hazire ve dükkânlardan oluşan Süleymaniye Külliyesi’nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.

 

Selimiye camii merkezi plan üzere yapılmış olan Selimiye camii 1568-1575 yılları arasında Edirne de inşa edilmiştir. Mimaride en büyük handikaplarından birisi de düz bir alan üzerine yapılan eserlerdir düz alan üzerine inşa edilen yapı uzaktan dış mekan olarak tamamı ile görüldüğü için fazla ilgi çekmeyeceğinden mimarlar bu sorunu çözmekte zorlanır Mimar Sinan ise Selimiye camii etrafına bugünki tabiri ile alışveriş merkezi inşa edilmesini sağlamıştır. Dışarıdan caminin bütün alanın görülmesi nerdeyse imkansızdır, taki avluya girene kadar avludan camiinin bütünü görülmekte bu handikap bu şekilde gidermiş oluyor.

Mimar Sinan hiçbir eserinde bir diğerini taklit etmemiştir, inşa ettiği dini, askeri, sivil eserlerin tümünde bulunduğu topografik yapıya uygun ve yakın çevresinde bulunan yapı malzemesini kullanmıştır.

 
İç Mimar
Hüseyin AK

 

Kısa Özgeçmiş

Lise eğitimini 1997 yılında Sinop Gerze içesinde tamamladı. Askerlik görevini, 2000-2002 yılları arasında tamamladı. 2005 yılına kadar özel sektörde çalıştı. 2005 yılında halen devam etmekte olan tasarım ve uygulama firması yürütmektedir. 2008 yılında Maltepe üniversitesi mobilya ve dekorasyon ön lisans tamamladı. 2013 İstanbul Ticaret üniversitesi İç Mimarlık ve çevre Tasarım lisans tamamladı. 2014 devam etmekte Beykent Üniversitesi Mimarlık Yüksek Lisans.

Yorum Bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.